İş Mahkemesi’ne başvuran bir personel, kıdemi 5 yıldan fazla olan emekçinin ihbar önelinin 22 hafta olduğu ve ihbar öneli içerisinde patronun her gün günde 4 saat iş arama müsaadesi vermek mecburiyetinde olduğunun düzenlendiğini bildirdi.
MAHKEME, EMEKÇİYİ HAKLI BULDU
İş arama müsaadesi kullandırılmadan çalıştırıldığını belirten davacı emekçi, iş arama müsaadelerine ait fiyatın yüzde 100 artırımlı olarak ödenmesi gerektiğini ileri sürerek iş arama müsaadesi alacağının faiziyle davalıdan tahsilini talep etti. Davalı şirket, argümanları reddetti.
Mahkeme, emekçiyi haklı buldu. Yargıtay 22. Hukuk Dariesi kararı bozdu. Tekrar yapılan yargılamada İş Mahkemesi, birinci kararında direndi. Bu kere evrak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’na taşındı.
‘FESİH HAKKI’ HATIRLATMASI
Kurul, adeta manifesto niteliğinde bir karara imza attı. Patron tarafından iş arama müsaadesinin kullandırılmaması ya da eksik kullandırılması hâlinde çalışanın iş kontratını derhal fesih hakkı bulunduğu hatırlatıldı. Yeni iş arama müsaadesi ihbar öneli içindeki çalışılan günler için kelam konusu olduğu vurgulandı.
Kararda şöyle denildi:
“Dolayısıyla hafta tatili, ulusal bayram genel tatil günleri üzere çalışılmayan günler için patronun yeni iş arama müsaadesi vermesi ya da bu müddetlerde dahil olacak formda iş arama müsaadesi alacağı hesaplaması kelam konusu olmaz. Münasebetiyle bu borç şahsen Kanundan kaynaklanmakta olup personelin patrondan iş arama müsaade isteğinde bulunması gerekmediği üzere müsaade istenmesi hâlinde de patronun kabul edip etmeme yetkisi bulunmamaktadır. Unsurun ikinci ve üçüncü fıkralarında düzenlendiği üzere emekçinin talebi yalnızca müsaadenin kullanılma biçimi ve vakti istikametinden dikkate alınması gereken bir kuraldır.
Davacının iş arama müsaadesini kullanmadığı ihbar mühletince davalı işyerinde tam gün mesai ile çalıştığı ise sabittir. Hakikaten de İş Kanunundaki amir karara nazaran iş arama müsaadesinden yararlanma emekçinin isteği şartına bağlı tutulmamıştır. Talep bulunmasa da çalışana iş arama müsaadesi verilmesi mecburî olup patron bu hususta bir taktir hakkına sahip değildir. Somut olayda olduğu üzere davalı patron tarafından iş arama müsaadesinin kullanılması için yapılan bildirimler de patronu bu yükümlülükten kurtarmaz. Patronun müsaade verildiğini belirttiği gün ve saatlerde çalışılmak istenmesi durumunda çalışana iş verilmemesi gerekir.
Ayrıyeten davacı emekçi bildirimlere yaptığı itirazında feshin yasaya ve işyeri uygulamasına muhalif olduğunu belirtmiş olup iş arama müsaadesini kullanmayı kabul etmediği tarafında bir beyan yahut bir itiraz ileri sürmemiştir. Bu sebeple müsaadenin kullandırılması gerekirken çalıştırılan davacıya müsaade kullanmaksızın alacağı fiyata ilaveten çalıştırıldığı müddetin fiyatı de yüzde yüz artırımlı ödenmelidir. Bu sebeple emredici düzenleme gereği müsaadenin kullandırılmasının zarurî olduğunun kabulü ile alacağın karar altına alınması gerektiğini karara bağlayan direnme kararında bir isabetsizlik bulunmamaktadır.”