Takvimler 1 Aralık 1948’i gösteriyordu. Sabah erken saatlerde yüzmek için Somerton Plajı’na gidenler hayatları boyunca unutamayacakları bir görünümle karşılaştı.
Avustralya’nın güneyinde bulunan Adeleide kentine bağlı olan plajda, sırtı dalgakırana dayalı vaziyette 40-50 yaşlarında, 180 santimetre uzunluğunda, sağlam yapılı bir adam yatıyordu. Göz rengi gri-maviydi, kızıla çalan kumral saçları şakaklardan ağarmaya başlamıştı. Göğsünde yarısına karar içilmiş bir sigara izmariti duruyordu.
Adamın üzerinden bir kimlik dokümanı çıkmayınca polis, merhumun kimliğini belirlemek için öbür ipuçlarından faydalanmak zorunda kaldı.
Adamın ceplerinden tren ve otobüs biletleri, sakız, sigara, bir kuru kibrit ve iki tarak çıktı. Biletlerden biri, bir evvelki gün tren seyahati yaptığına, Adeleide Tren İstasyonu’nda indiğine ve valizini istasyonun valiz odasına emanet ettiğine işaret ediyordu.
Üzerindeki ceket ve kravatın etiketleri de valizinden çıkan giysilerin etiketleri de kesilmişti. Polisin danıştığı bir terzi, adamın paltosunun ABD’de üretilmiş olabileceğini söylemişti. Valizden çıkan en yararlı ipucu bir kirli çamaşır torbasıydı. Torbanın üzerinde “T. KEANE” yazıyor üzereydi lakin polisin kayıp listelerinde bu isimde biri yoktu.
Somerton Adamı’nın valizinden çıkanlar polislere pek yardımcı olmadı
Somerton Adamı’nın valizinden çıkanlar polislere pek yardımcı olmadı
Üstelik bunların hiçbiri adamın kim olduğunu ya da cansız vücudunun neden Somerton Plajı’nda yattığını açıklamıyordu.
Yapılan otopsi de sonuçsuz kalmıştı. Adamın vefat nedeni bile muhakkak değildi. Dalağı büyümüştü ve karaciğerinde hasar vardı. Bunlar zehirlenmeye işaret ediyordu fakat bunun dışında rastgele bir zehir izi elde edilememişti.
Cenazeyi teslim almaya kimse gelmeyince ‘Somerton Adamı’nın cansız vücudu mumyalandı. Soruşturma sırasında mümkün şahitlere göstermek üzere de yüzünün alçıdan bir kalıbı çıkarıldı. Kimliği meçhul cenaze bir müddet sonra toprağa verildi.
Diğer yandan adamın parmak izleri ve fotoğrafı dünyanın dört bir yanına, İngiltere’ye, ABD’ye, Afrika’daki İngilizce konuşulan ülkelere gönderildi fakat bunların hiçbirinden sonuç elde edilemedi. Örneğin FBI Yöneticisi John Edgar Hoover’ın imzasını taşıyan Ocak 1949 tarihli bir mektupta, kelam konusu kişinin parmak izlerinin FBI’ın bilgi tabanındaki kayıtlarla eşleşmediği belirtiliyordu.
11’İNCİ YÜZYILDA YAZILMIŞ BİR ŞİİRİN MANASI NE OLABİLİR?
Birkaç ay sonra yapılan incelemede çok daha baş karıştırıcı kanıtlar elde edildi. Bir patoloji uzmanı adamın giysilerini yine incelemeye karar vermiş ve saat cebinde katlanmış halde bir kâğıt kesimi bulmuştu. Bir yerden yırtılmış olduğu muhakkak olan kâğıtta matbaa harfleriyle Farsça “son, bitti” manasına gelen “tamam shud” yazıyordu.
Bu sözleri araştıran uzmanlar enteresan bir ayrıntıyla karşılaştı: “tamam shud” Ömer Hayyam’ın Rubailer’inin son iki sözüydü. Pekala bu kâğıt modülünün koparıldığı kitabın geri kalanı neredeydi? O sorunun yanıtı da kısa mühlet sonra belirli oldu. Polisin bu yeni kanıtı basınla paylaşmasının akabinde bir vatandaş, aranan kitabı polise getirip teslim etti.
Kimliği açıklanmayan bu vatandaş, kitabı 30 Kasım günü yani kimliği bilinmeyen ceset bulunmadan bir gün evvel otomobilinde bulmuş ve durumu garipsese de önemsemeyip bir kenara kaldırmıştı. Lakin elindeki kitabın olayın aydınlanmasında yararlı olabileceğini anlayınca hiç vakit kaybetmeden karakolun yolunu tutmuştu.
BİR TELEFON NUMARASI, BİRKAÇ ANLAMSIZ KELİME
Yapbozun bulunan her kesimi yeni bir soru işaretine yol açıyordu. Kitabın art kapağına bir telefon numarası yazılmış olduğu fark edildi. Numarayı araştıran polisler Adeleide’ın Glenelg mahallesinde oturan bir bayana ulaştı.
Kimliği açıklanmayan bayan polisin elindeki alçı maskeyi görünce dehşete düştü lakin adamı mutlaka tanımadığını söyledi.
Telefon numarasının yanında bir de çeşitli harflerden oluşan tuhaf bir metin vardı. Bu metnin savaş vakti kullanılan bir şifre olduğu düşünüldü fakat tüm eforlara rağmen şifreyi çözmek mümkün olmadı.
KARABORSACI MI CASUS MI BALET Mİ?
Aradan geçen 73 yıl yılda Somerton Adamı, Avustralya’nın en merak edilen bahislerinden biri olmayı sürdürdü. Son yıllarda internetin yaygınlaşmasıyla bu ilgi Avustralya sonlarını aşarak dünyanın dört bir yanına yayıldı.
Bazıları adamın karaborsacı olduğunu söylüyordu zira giysilerindeki etiketler kesilmişti ve İkinci Dünya Savaşı sonrası kaçakçılık almış başını gitmişti. Bazıları adamın bir casus olduğunu argüman ediyordu zira Soğuk Savaş’ın gerginliği yavaş yavaş ortaya çıkıyordu ve adamın kitabının ardında garip bir şifre bulunmuştu.
Bazıları ise olağandan uzun bacak kasları nedeniyle adamın eski bir balet olduğunu argüman ediyordu. Farklı formdaki kulakları ve dişleri nedeniyle akrabalarının bulunabileceğini öne sürenler de vardı.
Somerton Adamı’nın bulunduğu nokta X ile işaretlenmiş
KİMLİĞİ NİHAYET AÇIKLANDI
O meraklılardan biri de Adeleide Üniversitesi profesörlerinden Derek Abbott’tı.
Üniversitenin Elektrik ve Elektronik Mühendisliği kısmında misyon yapan Abbott, birinci defa 1995 yılında tanıştığı Somerton Adamı’nın kimliğini bulmak için yıllardır uğraş sarf ediyordu. Abbott, nihayet geçtiğimiz salı günü yaptığı açıklamayla binlerce kişinin aradığı yanıtı bulduğunu duyurdu.
Bir müddettir ABD’li ünlü geneoloji uzmanı Colleen Fitzpatrick ile iş birliği yapmakta olan Abbott, Somerton Adamı’nın 1905’te Melbourne’de dünyaya gelmiş olan elektrik mühendisi ve enstrüman üreticisi Carl Webb olduğunu öne sürdü.
Güney Avustralya Polisi ve Güney Avustralya İsimli Bilimler Dairesi şimdi Fitzpartick ve Abbott’ın bulgularını doğrulamış değil. Polis yetkilileri Somerton Adamı’yla ilgili yeni bulguların şimdi kendilerine ulaşmadığını, ilerleyen devirde hususla ilgili bir açıklama yapılacağını söyledi.
Abbott yaptığı açıklamada, yapbozun son modülünü bulmalarını sağlayan şeyin DNA tahlili olduğunu belirterek şöyle konuştu: “Biz yalnızca DNA’nın bize söylediği şeyi size aktarıyoruz. Bu adamın kimliğini kanunen tespit etmek polislerin işi.”
CEVABI KÖKÜ OLMAYAN SAÇ TELLERİ VERDİ
Abbott bir müddettir Güney Avustralya polisine Somerton Adamı’nın mezarının açılması tarafında davette bulunuyordu.
Nihayet geçtiğimiz yıl Mayıs ayında bu süreç yapıldı. Güney Avustralya İsimli Bilimler Dairesi’nden uzmanlar, o vakitten beri örnekleri en hakikat halde tahlil etmek için çalışmalar yürütüyordu.
Ne var ki Abbott ve Fitzpatrick’i sonuca götüren DNA örneği buradan elde edilmedi. Onun yerine polisin yaptığı alçıdan maskenin içine yapışmış 50 kadar köksüz saç telinden elde edilen DNA kullanıldı.
Somerton Adamı’nın kimliğini yıllar boyunca tek başına bulmaya çalışan Abbott’a 2011 yılında polis tarafından 50 kadar saç telini araştırma hedefli kullanma müsaadesi verildi. Adeleide Üniversitesi bünyesinde 20 kişilik bir takım 2012 ve 2018 yıllarında bu saç tellerinden DNA örnekleri çıkarmayı başardı. Bu sayede Somerton Adamı’nın annesinin H4a1a1a haplogrubuna ilişkin olduğu tespit edildi. Bu bilgi ilerleyen devirde aile ağacını çizerken uzmanların çok işine yaradı.
Somerton Adamı’nın alçıdan yapılan “ölüm maskesi”
BİNLERCE AKRABADAN OLUŞAN BİR SOY AĞACI ÇİZİLDİ
Fitzpatrick ile Abbott, nihayet Şubat 2022’de California merkezli Astrea Forensics isimli bir DNA tahlil şirketinin de yardımıyla kapsamlı araştırmalara başladı. Golden State Katili davasında da kullanılan bir geneolojik araştırma bilgi tabanı olan GEDmatch’i kullanan iki uzman, Somerton Adamı’nın baba tarafından uzak bir kuzenini buldu.
Ardından bir ay boyunca gece gündüz çalışan Abbott ve Fitzpatrick, 4000’den fazla kişiyi içeren bir aile ağacı inşa etti. Fitzpatrick, New York Times’a yaptığı açıklamada, aile ağacı oluşturma sürecini Sudoku oyununa benzeterek, “En yeterli eşleşmeyi bulmaya çalışıyorsunuz” diye konuştu.
Mart başında toplumsal etrafında Charles olarak tanınan “Carl Webb” isimli bir adam dikkatlerini çekti. Kayıtlarda adamın vefatına ait rastgele bir bilgi ya da evrak yer almıyordu.
Seçmen kütükleri, sabıka kayıtları, mahkeme tutanakları üzere tarihi evrakları inceleyen uzmanlar, çeşitli ayrıntıları teyit etmeye başladı. Webb, 1905 yılında Victoria eyaletinde doğmuştu. Polisin 1940’lı yıllardaki teorisi de Somerton Adamı’nın bu eyaletten geldiği tarafındaydı. Elektrik mühendisi ve enstrüman üreticisi olarak çalışıyordu.
Üstelik bir de Melbourne’de hayli yakın oturduğu bir kız kardeşi vardı. Bu kardeş Thomas Keane isimli bir adamla evliydi.
BU BİÇİMDE ÇÖZÜLMÜŞ EN ESKİ DAVALARDAN BİRİ
Ancak kaynaklarda Webb’e ilişkin bir fotoğraf bulunmadığından, emin olmak imkânsızdı. O yüzden Abbott ve Fitzpatrick geneoloji çalışmalarına devam etti. Somerton Adamı’nın anne tarafından soy ağacının derinliklerine indiklerinde, hala hayatta olan üçüncü jenerasyon bir kuzen olduğunu fark ettiler. Bu şahıstan alınan DNA örneğini 23 Temmuz tarihinde eldeki örneklerle kıyaslayan uzmanlar gerçek kişiyi bulduklarını teyit etmiş oldu.
Fitzpatrick, “Kuzenlerin DNA’larından oluşan bu dev okyanusta bir kişiyi Carl’ın babasıyla bir oburunu de annesiyle ilişkilendirmeyi başardık” dedi ve ekledi:
“Bu tahliller sonucu elimizdeki DNA Carl’ın kardeşlerinden rastgele birine de ilişkin olabilirdi. Fakat kardeşler ortasında mevti kayıtlara geçirilmemiş tek kişi oydu.”
Fitzpatrick, CNN’e yaptığı açıklamada, “Somerton Adamı, herkesin çözmek istediği folklorik gizemlerden biri üzere ve biz bunu çözmeyi başardık. Bu metodoloji kullanılarak çözülmüş en eski davalardan biri bu. Kelam konusu olan 70 yıllık saç telleri, üstelik 70 yıldır bir alçının içinde mahpus haldeydiler” dedi.
ABD merkezli bir geneolojik araştırma şirketi olan Identifinders International’ın kurucusu ve lideri olan Dr. Colleen Fitzpatrick, geçmişte Amelia Earhart’ın 1937’de kaybolması ve Northwest Havayolları’na ilişkin 4422 sefer sayılı uçağın 1948’de yaptığı kaza üzere gizemleri de araştırmıştı.
ABD merkezli bir geneolojik araştırma şirketi olan Identifinders International’ın kurucusu ve lideri olan Dr. Colleen Fitzpatrick, geçmişte Amelia Earhart’ın 1937’de kaybolması ve Northwest Havayolları’na ilişkin 4422 sefer sayılı uçağın 1948’de yaptığı kaza üzere gizemleri de araştırmıştı.
Abbott ise DNA’ların eşleştiğini gördükleri anı “Everest’e tırmanmış ve doruğa ulaşmışım üzere hissettim” kelamlarıyla tanım etti.
ÖLÜM NEDENİ HALA AŞİKÂR DEĞİL
Sözün kısası Somerton Adamı belgesi, 73 yıl boyunca kapanmaya hiç bu kadar yaklaşmamıştı. Lakin polis adamın Carl Webb olduğunu doğrulasa bile hala cevaplanması gereken sorular var.
Bunların başında da mevt nedeni ve Somerton Plajı’nda ne işi olduğu geliyor. Doğal üzerinden çıkan kanıtlar de açıklanmayı hak ediyor. Neden cebinde Rubailer’in son iki sözünü taşıyordu? Kitabın ardındaki o şifre ne manaya geliyordu? Elbiselerinin etiketleri neden daima kesikti?
Bütün bu ipuçları, kamuya açık kaynaklardaki bilgiler ve Webb’in hayattaki akrabalarının vereceği bilgilerle tekrar pahalandırılacak.
Bununla birlikte Abbott ve Fitzpatrick, Webb hakkında şu ana kadar tespit edebildikleri kimi bilgileri de kamuoyuyla paylaştı.
HAKKINDAKİ SON KAYIT EŞİNİN AÇTIĞI BOŞANMA DAVASI
Buna nazaran Webb, 16 Kasım 1905’te Victoria eyaletinin başşehri Melbourne’ün Footscray mahallesinde doğdu. Altı çocuğun en küçüğü olan Webb’in gençliğiyle ilgili çok fazla bilgi yok lakin “Doff Webb” olarak da anılan Dorothy Robertson’la evlendiği biliniyor. Çiftin çocuk sahibi olduğuna dair bir işaret bulunmuyor.
Fitzpatrick, “Elimizde Carl’a dair son kayıt Nisan 1947’ye ilişkin. O tarihte, Dorothy’i terk etmiş. Carl ortadan kaybolunca Dorothy mahkemeye başvurmuş. Kocasından boşanmak istediğini söylemiş” diye konuştu.
Abbott ve Fitzpatrick, Robertson’ın boşanma davasını Melbourne’de açtığını lakin 1951 tarihli birtakım evraklara nazaran, Güney Avustralya’da bulunan Bute kentine taşınmış olduğunu da aktardı. Adeleide’ın 144 kilometre kuzeydoğusunda bulunan Bute, Somerton Adamı’nın neden orada bulunduğuyla ilgili muhtemel bir açıklamaya kaynaklık edebilir.
Nitekim Abbott da CNN’e yaptığı açıklamada, “Dorothy’i bulmak için bu eyalete gelmiş olması mümkün. Alışılmış biz yalnızca ihtimaller ortaya atıyoruz. Gelme nedeninin hakikaten bu olduğunu söylememiz mümkün değil fakat mantıklı görünüyor” tabirlerini kullandı.
Kamuya açık kaynaklarda bulunan bilgiler Webb’in at yarışı oynamaktan hoşlandığına da işaret ediyor. Abbott, kitabın gerisinden çıkan ve şifre zannedilen anlamsız sözlerin aslında atların isimlerinin baş harfleri olabileceğini belirtiyor. “Peki Ömer Hayyam’ın bununLa ne ilgisi var?” diyenlere ise Abbott, Webb’in şiir okumaktan ve hatta yazmaktan hoşlandığını keşfettiklerini belirterek cevap verdi.
“DOROTHY’E NE OLDU?”
Abbott, bu bulguları Güney Avustralya polisiyle paylaşmadıklarını zira onların “paralel bir soruşturma” yürüttüğünü belirterek, “Onların protokolü üstlerine düşen her şeyi yapmadan konuşmamak. Muhtemelen biz bu açıklamayı yaptıktan sonra polis Adeleide Üniversitesi’ne müracaatta bulunacak. Zira DNA bulguları su götürmez” dedi.
Fitzpatrick ise aklında birçok yeni soru olduğunu belirterek, “Nasıl öldüğü üzerindeki esrar perdesini de kaldırmayı çok istiyorum. Bir toksikoloji incelemesi yapılmasını isterim. Bir de Dorothye ne olduğunu bilmek isterim” dedi.
Abbott, yüzde 99,999 ihtimalle aradıkları kişiyi bulduklarını fakat her vakit beklenmedik sürprizler olabileceğini söyledi.
“Farz edelim bu adamın doğar doğmaz evlatlık verilen ve hakkında hiçbir şey bilmediğimiz bir erkek kardeşi olsun. Ya bu adam aslında o kardeşse?” diyen Abbott, bu ihtimalin çok düşük olduğunun da altını çizdi.
Adli sanal gerçeklik uzmanı Daniel Voshart’ın çizdiği Somerton Adamı portresi
Adli sanal gerçeklik uzmanı Daniel Voshart’ın çizdiği Somerton Adamı portresi
EŞİNİN DEDESİ OLUP OLMADIĞI DA NETLEŞMİŞ OLDU
Abbott için Somerton Adamı’nın kimliğini bulmanın şahsî bir ehemmiyeti de var.
Şöyle ki Abbott, 2009 yılında Rubailer kitabının ardındaki telefon numarasının sahibi olan bayanı bulmak için kapsamlı bir araştırma yürüttü. Ne yazık ki bayan ölmüştü. Hatta bayanın dişleri ve kulakları Somerton Adamı’na çok benzeyen ve profesyonel bir balet olan oğlu Robin Thomson da hayatını kaybetmişti.
Ancak Abbott bayanın torunu olan Rachel Egan’la görüşmeyi başardı. Vakitle flörtleşmeye dönüşen görüşme 2010 yılında ikilinin evlenmesiyle sonuçlandı. Bir diğer deyişle, Somerton Adamı’nın Abbott’ın eşinin dedesi olma ihtimali kelam konusuydu.
Şimdi şayet Abbott ve Fitzpatrick haklıysa, plajda bulunan ceset hakikaten Carl Webb’e aitse, o vakit dişlerin ve kulakların benzerliği yalnızca tuhaf bir tesadüf olacak ve Egan’ın Somerton Adamı’nın torunu olmadığı katılaşacak.
Abbott, ortada bir ilişki bulunmadığını öğrenmenin kendilerine “büyük bir rahatlama” sağladığını belirtti ve ekledi: “Öyle mi bu türlü mi diye düşünmek bir gerginlik yaratıyordu. Hasebiyle gerçeği öğrendiğimiz için rahatladığımızı söyleyebiliriz.”
Egan, New York Times’a yaptığı açıklamada esprili bir biçimde bu noktaya değinerek, “Derek’in bana boşanma davası açmasını bekliyorum” diye konuştu.