Bir hafta ABD Lideri Joe Biden ile, sonraki hafta Japonya Başbakanı Fumiyo Kişida ya da öteki bir gün Avrupa Komitesi Lideri Ursula von der Leyen ile birebir karede görebilirsiniz onu. Hatta dünyanın en kıymetli önderlerinin tıpkı masaya oturup dakikalarca onu nasıl dikkatlice dinlediğini de izleyebilirsiniz. Bu isim, Time mecmuasının ‘Dünyanın en tesirli 100 kişisi’ listesine giren tek Türk olan Memleketler arası Güç Ajansı (IEA) Lideri Fatih Birol.
Fatih Birol, bugünlerde yıl sonunu geçirmek üzere İstanbul’a geldi. Evvel Sabancı Üniversitesi tarafından düzenlenen ‘Dünya Güç Krizi: Tahliller & Yenilenebilir Gücün Rolü’ konferansında konuştu. Dünyayı nelerin beklediğini anlattı. Birol’un, “Dünya 2023’te 2022’yi arayacak” kelamları Türk basınında da manşetleri süsledi.
‘AYNISI ÇİN’DE OLMASIN’
Biz de Fatih Birol ile dün yükünü Türkiye’ye dair değerlendirmelerin oluşturduğu bir görüşme gerçekleştirdik. Birol’un Hürriyet’e yaptığı açıklamalardan en değerlisi ise gerçekleştirdiği milletlerarası görüşmelerden çıkardığı bir sonuçtu:
“Dünya, Rusya savaşından çok acı bir ders çıkardı. Gücünün büyük kısmını yıllardır Rusya’dan sağlamanın ve nükleerden süratli vazgeçmenin faturasını ödüyor şu an. Lakin konuştuğum başkanlar büyük bir hazırlık içerisinde. Yenilenebilir güçte inanılmaz teşvik ve kolaylıklar sağlıyorlar. Sağlamaya da devam edecekler. Lakin bunu yaparken petrolde ve doğalgazda Rusya tesirini, yenilenebilir güçte Çin ile yaşamak istemiyorlar. Alternatif arıyorlar.”
İMALAT POTANSİYELİ GÜÇLÜ
Birol’a nazaran buradaki en değerli alternatif ise Türkiye. Birol, “Türkiye, yenilenebilir gücün imalat tarafında da çok süratli gelişim kaydediyor. Benim çıkardığım bir sonuç var. Türkiye’nin daima güçte alternatif olma durumu konuşulur. İşte artık güçte alternatif olmanın tam vakti. Avrupa yenilenebilir güçte güçlenirken en kıymetli imalatçılardan biri Türkiye olabilir. Otomotivde bunu başarmıştık. Şimdiye kadar gelinen noktaya bakarsak bu yenilenebilir güçte de olacak üzere. Ege Bölgesi bu noktada öne çıkabilir” diyor.
G7 Başkanlar Zirvesi’ndeki aile fotoğrafı
Fatih Birol’un dünya ve Türkiye’ye dair öne çıkan öteki gündem unsurları ise şunlar oldu:
* HİDROJENDE KONTAĞI AÇTIK:
Türkiye, yenilenebilir güçte çok süratli büyüyor. Bu büyüme devam edecek. Burada hem özel bölümün hem de kamunun süratli adımlar atması lazım. Kamu tarafı bu yarışta daha fazla teşvik vermeli. Geçtiğimiz yıl dünya güneşi konuşacak demiştik. Güneş ve rüzgarı hidrojen takip edecek. Daha çok yolu var ancak hidrojende kontağı açtık. Molalar olabilir fakat yol aşikâr. Değerli bir alternatif olacak hem Türkiye’de hem dünyada.
* SİLİVRİ DEPOLAMA TESİSİNİN DEĞERİNİ ANLAYAMADIK:
Son devirde Türkiye’de atılmış en değerli adım Silivri’deki depolama tesisi. Her meskenin mutfağında bir kilo pirinç, bir kilo un olur. Stok tutulur sıkıntı vakitler için. Bu depolar da Türkiye’nin güç vakitleri için çok kritik bir garanti. Lakin bunun değeri âlâ anlaşılmadı bence. Doğalgazı depolayabilmek şu an dünyanın en kıymetli işlerinden biri. Bu yüzden çok stratejik.
Hindistan Başbakanı Narendra Modi
* KARADENİZ GAZI DEĞERLİ BİR KATKI:
Karadeniz’deki keşifler birinci günden beri Türkiye için çok olumlu. Bu ülkemizin güç problemini tabi ki çözmeyecek. Fakat çok değerli bir yükü de hafifletmiş olacak. Orada bulunan her ek rezerv güçte ithalat yükünün hafiflemesine katkı sunuyor. Değerli bir nokta var. Bu gaz büsbütün kurtarıcı olamaz. Bunu yenilenebilir ve nükleer güç ile desteklemek de çok yararlı gelecek için.
* NÜKLEER, TÜRKİYE İÇİN OLMAZSA OLMAZ:
Avrupa nükleerden erken çıkışın pişmanlığını yaşıyor. Hangi ülke önderi ile görüşsem nükleer güç için görüş istiyorlar. Birçok nükleerde adım atacak. Avrupa’nın devleri de buna dahil. Klasik santralların yanı sıra yeni küçük nükleer santral yatırımları geliyor. Nükleer, Türkiye için de olmazsa olmaz. Farklı bölgelerimizde nükleer santrallar göreceğiz. Nükleer, pak bir güç fakat hangi ülke ile ortak yapıldığı ve kullanılan inançlı teknoloji çok kritik.
* AKARYAKITLI ARAÇLAR İÇİN TEMKİNLİ OLMAK LAZIM:
Geçtiğimiz günlerde dünyanın en büyük 20 otomotiv şirketinin CEO’su ile görüşme gerçekleştirdim. 2 şirketin CEO’su hariç hepsi tek odaklarının elektrikli arabalarda süratle gelişme ve büyüme olduğunu anlattı. 2030’da en büyük pazarlar olan ABD, Çin ve Avrupa’da satılan her iki araçtan biri elektrikli olacak. Bu çok yakın bir tarih. Çok süratli ve ani gelişmeler göreceğiz. Burada elektrik şebekeleri için yapılan yatırımlar da değerli bir faktör olacak. 2025 sonrası tüketiciler içten yanmalı araçları tercih ederken temkinli olacak. Olmak da lazım. Elden çıkarmak zorlaşabilir. Bu bahiste hükümetlerden yeni teşvikler göreceğiz. Ayrıyeten otomotiv endüstrisinde bu eski tip araçların geri dönüşümü için gemi sökümüne misal bir sanayi kolu da büyüyecek.
Japonya Başbakanı Fumiyo Kişida
* KRİZİN TESİRLERİNİ BİR MÜDDET DAHA YAŞAYACAĞIZ:
Tarihin en tesirli ve güç krizinin ortasındayız. Krizin tam tesirlerini şimdi hissetmedik. Yükselen enflasyon ve sonrasında yaşanacak istihdam kayıpları göreceğiz. Yüksek güç maliyetleri uzun bir müddet iktisatların içinde yükünü koruyacak. Bunu bir mühlet daha yaşayacağız. Kimya, demir-çelik, çimento, cam ve şişe, otomotiv üzere dallar bu krizden en fazla etkilenen bölümler olmaya devam edecek. Ayrıyeten ulaşımdaki tesirleri de tüm ülkeler tarafından hissedilecek.
* YENİ BİR VENEZUELA:
Enerji krizi gelişmekte olan ülkelerde önemli bir borç yükü oluşturuyor. Bütün ülkeler de olumsuz etkileniyor. Krizin tek kazananı petrol ihraç eden ülkeler. 2 trilyon dolardan fazla bir kardan bahsediyoruz. Umarım bu ek geliri ekonomilerini çeşitlendirmek ve sürdürülebilir yatırımlar için kullanırlar. Şayet kullanmazlarsa petrol ihraç eden ülkelerden yeni bir Venezuela örneği çıkabilir.
Avrupa Komitesi Lideri Ursula von der Leyen ile ortak basın toplantısından.
* GENÇLERDEN UMUDUM VAR:
Önümüzdeki yıllarda konuşulan bahislerin başında sürdürülebilirlik olacak. Bu güçlü gündem genç arkadaşlarımız sayesinde daha fazla tesirli olacak. Ben dünyanın geleceği konusunda idealist gençlerden ümitliyim. Şu an gençlerin ülkülerini ön plana çıkardığı bir devirdeyiz. Onlar için iklim hassasiyeti, üretim kademeleri, güç tüketimi çok kıymetli. Gençler daha fazla sahip çıkacak geleceğe. Değişimi onlar gerçekleştirecek.
HANELERDE DE TESİRİ SÜRECEK
* Fatih Birol, bu hafta yaptığı açıklamalarda dünyadaki güç görünümüne ışık tutmuş ve küresel güç krizinin tesirlerine değinmişti. Birol, güç krizinin ağır endüstrileri etkileyeceğini ve istihdam kayıpları yaşanacağını söylüyor. Birol’un altını çizdiği öteki bir nokta ise haneler. Buna nazaran tüm ülkelerde vatandaşlar hem mutfakta hem de ısınmada bu krizin tesirlerini görmeye devam edecek. Bu tesirin şiddeti ise ülkelerin ekonomik gücüne nazaran değişim gösterecek.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile
BİROL: DAVOS’TA BU MEVZUYU ANLATACAĞIM
Uluslararası Güç Ajansı Lideri Fatih Birol, haziran ayında Almanya’da düzenlenen G7 Önderler Zirvesi’ne katılıp burada iştirakçi ülkelerin başkanlarına ayrıntılı sunumlar yapıp ikili görüşmeler gerçekleştirmişti. Birol, “2023 yılında da Davos’ta düzenlenecek Dünya İktisat Forumu’nda (WEF) ise ana husus olarak pak Güç teknolojilerinin imalatını nasıl inançlı hale getireceğimizi konuşacağız. Bütün dünya başkanları ile bu mevzuyu tartışacağız. Güçte tek ülkeye bağımlı kalarak yanlış yapmayalım, şimdiden adımlar atalım istiyoruz. Bu teknolojileri tek bir ülke değil, herkes üretsin. Herkes üretimi paylaşırsa Çin üzere ülkelere bu mevzuda bağımlılık olmaz. Pandemi devrinde Çin’de bir fabrikanın kapanması bile tüm dünyayı etkiledi. Bu olsun istemiyoruz” formunda konuştu.
Almanya Şansölyesi Olaf Scholz ile.