ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Ukrayna-Rusya savaşında, Ukrayna’nın yanında durmadıkları takdirde öbür güçlerin diğer bölgelerde benzeri teşebbüslere kalkışabileceğini, şöyle ya da bu türlü ABD’nin dahil olmak zorunda kalacağını söyledi.
Blinken, California’daki Stanford Üniversitesi Hover Enstitüsünde eski Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice’ın sorularını yanıtladı.
Rusya’yı “gerileyen büyük güç” olarak tanımlamanın yanlışsız kıymetlendirme olduğunu belirten Blinken, devasa bir kapasitesi bulunan Rusya’nın bu gücünü “zarar vermek” üzere kullandığını lisana getirdi.
Blinken, “İnsanlarımız ve dünyada insanların hayatlarını uygunlaştırmak için üzerinde çalışmak istediğimiz o kadar çok büyük işler olduğundan ötürü birçok idare Rusya ile daha istikrarlı, daha kestirim edilebilir bir alaka kuracağımızı umut ediyordu. Lakin Rusya bilhassa Putin’in idaresinde devasa sıkıntılara yol açabilecek büyük bir bozguncu oldu. Bunu Ukrayna’da görüyoruz.” diye konuştu.
Rus başkanı Putin’in iki dünya savaşı ve soğuk savaşın akabinde kurulan sistemin temeline muhalefet ettiğini savunan Blinken, bu nedenle Ukrayna halkına dayanak vermenin yanı sıra Rusya’nın dünya tertibini değiştirmeye yönelik teşebbüslerine karşı durmak için Ukrayna’ya takviye verdiklerini söyledi.
ABD’li bakan şöyle devam etti:
“Benim görüşüme nazaran, bir ülkenin bağımsızlığına, toprak bütünlüğüne hürmet duyulması ve bunların sıkıntı kullanarak değiştirilememesi gerektiği üzere bir temel anlayış için biz ve başkaları ayağa kalkmazsak, bunu farklı biçimlerde yapabiliriz fakat bunun için ayağa kalkmazsak Pandoranın kutusunun açılması riskine neden oluruz. Yalnızca Avrupa’da değil, yalnızca Rusya değil öbür bölgelerde de saldırganlar bunu örnek alıp ‘bende bunu yapabilirim’ diyebilir. Bu da dünyanın birçok yetkilerine yol açabilir. Ve tarihten bildiğimiz bir şey var kaçınılmaz olarak şöyle ya da bu türlü biz bu işin içine çekiliriz.”
ÇİN-ABD BAĞI “KAMYON ARDI YAZILARINA” İNDİRGENMEMELİ
Blinken’a hem Rice hem de dinleyiciler tarafından çok sayıda Çin ile ABD bağlantılarının geleceği soruldu.
Dünyanın başta sıhhat, iklim ve uyuşturucu ile uğraş üzere global hususlarda ABD ile Çin’in iş birliği yapmasını beklediğini belirten Blinken, bilhassa de Kovid-19 salgını sonrasında daha inançlı bir global sıhhat sistemi inşa etmek için, global iklim krizi ile uğraş etmek için Çin ile iş birliği yapılması gerektiğini söz etti.
Blinken, ABD ile Çin bağlantısının son derece karmaşık, kuvvetli ve sonuçları olacak bir alaka olduğunu belirtirken, “Bu alakayı kamyon gerisi yazılarına (sloganlarına) indirgememek gerekir.” sözlerini kullandı.
Çin’in ABD’den farklı olarak liberal olmayan bir dünya nizamı amaçladığını, içerde baskıcı dışarda hırslı bir siyaset izlediğini anlatan Blinken, ABD’nin Pekin idaresi ile global birçok mevzuda iş birliği yapmaya hazır olduğunu lisana getirdi.
Blinken, “Son yıllarda Pekin’den Tayvan’a yaklaşımda bir değişiklik olmuştur. Ve yerleşik ve olumlu bir biçimde statüko yerine tekrar birleşmeyi çok daha süratli bir takvime koymak üzere kabul edilen bir karar vardı. Buna nazaran şayet planlar işe yaramazsa, güç kullanma üzere araçlar devreye sokulacak. Şayet bu araçlar da işe yaramazsa, statükoyu derinden sarsan ve büyük tansiyonlar yaratan yollar denenecek. Bu bir telaş hususudur.” değerlendirmesinde bulundu.
Tayvan boğazının büyük bir ticaret kanalı olduğunu ve Tayvan’ın yarı iletkenler konusunda dünyayı beslediğini, bölgede çıkacak bir krizin bu yarı iletkenlerin üretimini etkilediği takdirde bunun dünyada krize yol açacağını belirten Blinken, Pekin’in barışçıl yollarla Tayvan ile farklılıklarını çözeceğini umduğunu fakat yeniden de ABD’nin Tayvan’a verdiği taahhütlerine bağlı olduğunu kaydetti.