Enerji Uyuşmazlıkları Tahkim Merkezi’nin (EDAC) 30 Eylül-4 Ekim tarihleri ortasında gerçekleştirdiği İstanbul Tahkim Haftası’ndan (ISTAW) sonra dünya ülkelerinin ekonomilerini inceleyen Sabah gazetesi muharriri Hülya Güler, Kazakistan’a 12 milyar dolar getiren tahkim modelini kaleme aldı.
Hülya Güler’in yazısı şöyle:
“Dünyanın üzerimize boca olan gündemi, hiç iç açıcı değil; farkındayım. Sıcak çatışmaların ve bölgesel savaşların yıkıcı tesiriyle III. Dünya Savaşı senaryoları her geçen gün güçleniyor. Lakin bir yandan da memleketler arası sermaye akışı pandemiden sonra en ağır devrinde. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başkanlığında, dünya devi birçok şirketin lider ve CEO’larının iştirakiyle gerçekleşen 10. Yatırım Müracaat Kurulu toplantısının üzerinden daha bir hafta geçmeden İstanbul bu sefer, 1500’den fazla milletlerarası hukukçuyu ağırladı. Güç Uyuşmazlıkları Tahkim Merkezi’nin (EDAC) 30 Eylül-4 Ekim tarihleri ortasında gerçekleştirdiği İstanbul Tahkim Haftası’ndan (ISTAW) kelam ediyorum. Her ne kadar medyaya pek yansımasa da ortalarında İstanbul Finans Merkezi üzere Türkiye’nin kilit projelerinin de ziyaret edildiği bu 5 günlük aktiflik, memleketler arası tahkim dünyasında değerli bir iz bıraktı.
Bu yıl yenilenebilir güç, merkezsiz güç sistemleri ve bu alanlardaki tahkim zorlukları üzere son periyotta öne çıkan kahırları adresleyen bir gündemi vardı. Ayrıyeten tarım ve madencilik alanı da bu yıl birinci kere kapsama alındı. Bence en değerli mevzu başlıklarından biri sürdürülebilirlik prensiplerinin tahkim süreçlerine entegrasyonu idi. Bunun dışında inşaat 4.0, yaptırımların hudut ötesi ticari uyuşmazlıklar üzerindeki tesiri, dolandırıcılık ve yolsuzluk ve yapay zeka üzere yeni iktisadın başlıkları da epey ilgi çekti. Lakin bu 1500 milletlerarası hukukçu ortasında kesinlikle kelam edilmesi gereken o denli bir isim vardı ki; anlattıkları bilhassa yatırım çekmeyi hedeflediğimiz İstanbul Finans Merkezi için epey kritik. Astana Memleketler arası Finans Merkezi (AIFC) bünyesinde faaliyet yürüten ticaret mahkemesinin ve Milletlerarası Arabuluculuk Merkezi’nin (AIC) CEO’su Christopher Campbell-Holt’un, İstanbul Finans Merkezi ziyaretiyle ilgili ayrıntılardan evvel Astana’daki faaliyetlerine değineyim. 2018’de Kazakistan Cumhurbaşkanı’nın davetiyle ülkeye yerleşen Campbell-Holt, hem ticaret mahkemesinin hem de finans merkezinin kurucuları ortasında yer oluyor. Astana Memleketler arası Ticaret Mahkemesi’nde bugüne kadar 3300 dava görüldü. Bunlardan 105’i Türk şirketlerinin de taraf olduğu davalar idi. Kazakistan’ın arabuluculuk faaliyetleriyle Avrasya Bölgesi’nde geven sağladığına ve böylelikle milletlerarası yatırımcıların Astana’daki finans merkezine olan ilgisinin arttığına dikkat çeken Campbell-Holt’un paylaştığı sayılar epey etkileyici: “Astana Milletlerarası Finans Merkezi’ne 2018’den bu yana 12 milyar dolar memleketler arası yatırım geldi. Bu sayının ne kadarının memleketler arası ticaret mahkemesi ve tahkim merkezi aracılığıyla geldiğini ölçmek güç lakin konuştuğumuz birçok yatırımcı ‘size işimiz hiç düşmedi fakat biz Kazakistan’a bu türlü bir türel yapılanma olduğu için geldik’ diyor. Bilhassa ABD’li firmalardan bunu çok duyuyoruz.” Türkiye ilgili ise Türk şirketleriyle rekabet değil iş birliği yapmak istediklerini kaydeden Campbell-Holt, İstanbul Finans Merkezi idaresiyle burada şube açmak dahil mümkün işbirliklerini pahalandırmak üzere bir ortaya geldi. Türkiye’nin ve Türk şirketlerinin bölgedeki olumlu algısına değinen Campbell-Holt sohbetimizin sonunda iki ülkenin birlikte bölgede büyük bir ekonomik güç odağı olabileceği istikametindeki inancının tekrarladı. Sıcak çatışmaların tedirginliğe yol açtığı böylesi bu karamsar günlerde farklı ülkelerin gündeminde Türk şirketleriyle daha fazla iş birliği ve İstanbul olduğunu bilmek her şeye karşın iç açıcı.”