L’ORO DI NAPOLI (Napoli Kıssaları ) (1954)
Ergenlik çağını şimdi geride bırakmış olan Sophia Loren, 1954 yılında en az 10 sinemada rol aldı. Mesleğinin gelişimi açısından en kıymetlisi “De Sica’nın Napoli’nin Altını” isimli sinema… Sinema, 6 kısımdan oluşuyor. Kendisi de tecrübeli ve başarılı bir aktör olan De Sica ile tanışması, ona başrolleri üstlenme özgüvenini kazandırmada çok kıymetli oldu. Totò, Eduardo De Filippo ve Tina Pica üzere tanınmış Napolili yıldızlarla birebir sahneyi paylaşan Loren, “Pizza Satıcısı” isimli kısımda, pahalı nişan yüzüğü kaybolunca kuşku uyandıran hayat dolu bir pizzacıyı canlandırdı.
TOO BAD SHE’S BAD (Çok Makûs Bir Kız) (1954)
Bizde sinema ‘Ne Yazık Ki Yosmanın Teki” diye gösterildi. Loren’in 1954’te dikkat çeken bir öteki sineması… Bu coşkulu güldürüde De Sica, küçük hırsızlardan oluşan bir ailenin reisini canlandırmak için kamera karşısına geçti. Loren onun kızını, Marcello Mastroianni ise suçsuz kurbanlarını canlandırıyor. Bu sinema, daha sonra İtalyan sinemasının altın çifti haline gelecek olan Loren ve Mastroianni’nin birinci işbirliğiydi. İkili daha sonra birlikte 11 sinema daha çekecekti.
LA DONNA DEL FIUME (Nehir Kızı) (1954)
Carlo Ponti’nin üretim ortağı Dino De Laurentiis, Silvana Mangano’nun mesleğini 1949 üretimi yeni gerçekçi ‘Acı Pirinç’ sinemasıyla başlatmıştı. Ponti’nin aklına Loren için emsal bir sinema yapma fikri geldi. BPo Deltası ve etrafında çekilen ve Mario Soldati tarafından yönetilen “Nehir Kızı”, Pier Paolo Pasolini ve Giorgio Bassani tarafından birlikte yazıldı ve Loren’e birinci büyük başrolünü sundu. Loren anılarında, “Bana tam olarak uyacak bir karakter yaratmak içindi. Birden fazla ruh hali olan bir karakter, Carlo ve Soldati, ‘bandanalı ve şortlu hoş bayanların ve hayattaki tek emeli bayanlara acı çektirmek’ üzere görünen küçük çaplı dolandırıcıların yaşadığı bu nemli iklimden ilham aldılar.
BLACK ORCHIDE (Siyah Orkide) (1958)
En ünlü Hollywood sinemalarından biri olmasa da, “Kara Orkide”, Loren’e birinci büyük oyunculuk mükafatı olan 1958 Venedik Sinema Şenliği’nde En Yeterli Bayan Oyuncu kolunda Coppa Volpi’yi kazandırdı. Direktörlüğünü Martin Ritt’in (Paris Blues, The Spy Who Came in from the Cold) yaptığı sinema, dul kalmış bir mafya eşi (Loren) ile dul kalmış bir işadamının (Anthony Quinn) filizlenmekte olan alakalarının çevrelerindekilerin muhalefetiyle müsabakasını anlatıyor.
LA CIOCIARA (Kızım ve Ben) (1960)
İtalyan eleştirmenler ve izleyiciler 1950’lerin ortalarından sonlarına kadar Loren’in Hollywood’daki üretiminden pek hoşlanmadılar. Tüm ihtişamına ve parıltısına karşın hiçbir Amerikan sinemasının Loren’in potansiyelini tam manasıyla ortaya çıkarmayı başaramadığı konusunda fikir birliği vardı. 1960’ta İtalya’ya döndüğünde, Eleanora Brown ve Jean-Paul Belmondo ile birlikte İkinci Dünya Savaşı draması “İki Kadın(Kızım ve Ben)”da rol aldı. Alberto Moravia’nın, Roma’nın dışındaki kırsal bölgeye tahliye edilen bir anne ve 12 yaşındaki kızının özgürleştirici ordunun askerleri tarafından çektikleri sıkıntıyı anlatan romanıyla güçlü bir şahsî bağ hissetti. Ponti, Loren’in en sevdiği direktör olan De Sica’yı ve De Sica’nın güvendiği senarist Cesare Zavattini’yi (Bisiklet Hırsızı, Umberto D) işe aldı. Sonuç, Loren’e 1961’de En Âlâ Bayan Oyuncu Oscar’ını kazandıran en derin performansı oldu.
LERI, OGGI , DOMANI (Dün, Bugün, Yarın) (1960)
Loren’in De Sica ve Marcello Mastroianni ile birlikte çektiği iki sinemadan birincisi olan “Dün Bugün ve Yarın”, sert ‘İki Bayan’a kıyasla besbelli bir ton değişikliğine işaret ediyor. Napoli, Milano ve Roma’da geçen üç bağımsız kısımdan oluşan komik bir melodram olan sinema, İtalyan cinsel gelenekleriyle hicivli bir halde dalga geçiyor. Loren Napolili bir bayan tacirini, Milanolu bir endüstricinin karısını ve Romalı bir seks personelini canlandırıyor. Roma kısmı Loren’in filmografisindeki en ünlü sahnelerden birini içerir: karakterinin kendinden geçmiş bir müşteri (Mastroianni tarafından canlandırılan) için yaptığı striptiz, ikili tarafından otuz yıl sonra “Hazır Giyim” sineması için tekrar yaratılmıştır.
MATRIMONIO ALL’ITALIANA (İtalyan metodu evlilik) (1964)
Napolili oyun müellifi Eduardo De Filippo’nun 1946 yılında kız kardeşi aktris Titina için yazdığı Filumena Marturano isimli oyun… Sevgilisinin öteki biriyle evlenmeyi planladığını öğrendikten sonra onu kendisiyle evlenmeye ikna etmek için çaresizce tedbirler alan orta yaşlı eski bir seks çalışanının kıssasını anlatır. Loren, anılarında, “Duygularıma daha yakın bir rol hayal etmek zordu” diye yazıyor. “Her an benden memnunluk ve hüznü, yürek ve ümitsizliği, nahoşluk ve hoşluğu iç içe geçirmem ve bunları daha derin hislerin hizmetine sunmam istendi” diye yazmış sinema ile ilgili.
UNA GIORNATA PARTICOLARE (Özel bir gün) (1977)
Film, Hitler’in Mayıs 1938’de Roma’yı ziyaret ettiği gün, kentin tarihi merkezinde gamalı haçlarla süslenmiş büyük çaplı kutlamaların yapıldığı bir günde geçiyor. Ettore Scola’nın samimi sineması, faşist şenliklerden birkaç kilometre uzaklıktaki bir binada geçiyor. Loren, siyah gömlekli bir memurun ezilen karısı ve altı çocuk annesi Antonietta’yı canlandırıyor. İşverenlerinin eşcinselliğini keşfetmesi üzerine kısa mühlet evvel işten çıkarılan radyo sunucusu Gabriele (Mastroianni) ile tanışır. Kısa müddet sonra ortalarında huzursuz da olsa yakın bir bağ oluşur. Direktör Ettore Scola’nın savaş öncesi periyoda ilişkin çocukluk anılarından yola çıkılarak sepya tonlarında çekilen sinemada Loren ve Mastroianni, Mussolini rejimi tarafından farklı biçimlerde -ve pek çokları gibi- zalimce ötekileştirilen karakterler olarak güçlü lakin ölçülü performanslar sergiliyorlar.
FATTO DI SANGUE FRA DUE UOMINI PER CAUSA DI UNA VEDOVA. SI SOSPETTANO MOVENTI POLITICI (Kan Davası) (1978)
Yazar-yönetmen Lina Wertmüller, Napolili bir haydut… Onun Nazi toplama kampında çaresizce hayatta kalma gayretini anlatan grotesk ve komik bir savaş kıssası olan Amerikan sineması ‘Yedi Güzel’in (1975) eşsiz başarısı üzerine, Loren ve Mastroianni’ye, Sicilya’da faşizmin yükselişinin art planında geçen, 1920’lerin lirik melodramında Giancarlo Giannini (Yedi Güzel’in yıldızı) ile işbirliği ile çekilen sinema. Benzeri temaları işlemesine karşın, Wertmüller’in sineması ton açısından Scola’nın Özel Bir Gün’ünden çok farklı; Loren’in karakteri koyu renk kadro elbiseleri, saçları ve asık hızlı makyajına kadar farklı bir havada oynuyor.
LA VİTA DAVANTİ A SE (Onca Yoksulluk Varken) (2020)
Uluslararası spot ışıkları altında geçen on yılların akabinde Loren, 1980’lerin ortalarından itibaren üretimini yavaşlatmaya karar verdi. Loren, 2000’li yılların başından bu yana en güzel performanslarından kimilerini oğlu Edoardo Ponti’nin idaresinde sergiledi. Romain Gary’nin romanından uyarlanan The Life Ahead, Bari’de geçiyor ve 12 yaşındaki Senegalli bir yetime bakan eski bir seks emekçisi ve Holokost’tan kurtulan bir bayanı canlandırıyor. Sineması birinci kere kazanmasından altmış yıl sonra, The Life Ahead Loren’e En Âlâ Bayan Oyuncu kolunda yedinci David di Donatello mükafatını kazandırdı. Merasimdeki konuşmasında “Bu benim son projem olabilir, bilmiyorum. Lakin, epey sinemadan sonra hala mükemmel, hoş öyküler anlatmak istiyorum. Sinema olmadan yaşayamam” demişti.