Mert İnan / İSTANBUL – Kapalı alanlarda ve toplu taşımada maske zorunluluğunun kaldırıldığı Türkiye’de koronavirüsün neden olduğu hastalık olan Kovid-19 enfeksiyonuna yakalananların sayısı artıyor. Sıhhat Bakanlığı’nın haftalık Kovid-19 bilgilerine nazaran 4-10 Temmuz ortasında 117 bin 95 hadise kaydedildi, 31 kişi öldü. Bakanlık, 27 Haziran-3 Temmuz’da 26 bin 635 olay, 17 mevt bildirmişti. Kovid hadise sayısı haziranın birinci haftasında 7322’ydi. Kovid hadise sayısı 3 ay ortadan sonra 100 binde 100’ün üzerine çıkmış oldu. Türkiye’nin Kovid-19’un genomik bilgilerine açık erişim sağlayan global bilim teşebbüsü GISAID ile paylaştığı bilgilere nazaran şu ana kadar incelenen varyantların en süratli yayılanı Omicron BA.5 ve baskın varyant haline geldi.
‘Tehlikeli noktaya geldi’
Milliyet’e konuşan Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Kolu öğretim üyesi Prof. Dr. A. Hüseyin Baskın, Kovid-19 pandemisinin artık varyant pandemisine dönüştüğünü belirtirken, “Birden fazla şahısla muhatap olan, toplumun bağ dokusunu oluşturan kesimlerdeki çalışanların yani sıhhat, lojistik, basın, güvenlik, gemicilik üzere bölümlerinde çalışanlar kesinlikle mRNA aşıları ile aşılanmasını öneriyoruz. Hadise artış eğrisi tehlikeli boyuta gelmiş durumda.Pandemi bitene kadar kapalı kalabalık alanlar ile toplu taşımada maske takmadığımız takdirde virüs dalga dalga, varyant varyant yayılmaya devam edecek” uyarısı yaptı. Baskın, hastalığın tesirlerinin azaldığını söyleyenlere “Kovid-19 sadece akciğerleri tutmuyor. Patojen etkenin karaciğer, kalp, pankreas, böbrek ve erkeklerde testislerde hasar bırakma riski kelam konusu. Virüsün tutunduğu almaçlar bu dokular. Son iki yıldır diyabet hastalığında artış varsa bunun nedenlerinden biri de uzamış Kovid-19’a bağlı sorunlar.”
‘Yeni varyantlara karşı %50 üzerinde koruyucu’
Prof. Dr. Hüseyin Baskın, mevcut Kovid-10 aşılarının Omicron ve alt varyantlarına karşı kollayıcı olup olmadığı konusunda şu bilgileri verdi:
“Mevcut mRNA aşısının koruyuculuğu yeni varyantlara karşı düşmüş olsa da en az yüzde 50’nin üzerinde muhafaza sağlaması kelam konusu. Aşının yeni varyantlara karşı hastane yatışı, mevt ve uzamış Kovid-19 riskine karşı kollayıcı olduğunu biliyoruz.
‘mRNA öneriyoruz’
İnaktif aşı mantığı ile mRNA tasarımı farklı. İnaktif aşı kişi enfekte olduktan sonra gözetici olabilirdi fakat varyantlardan sonraki devirde etkinliklerinin çabucak hemen kaybolduğunu gösteren çalışmalar var. Bilimsel bilgiler, varyant pandemisine karşı inaktif aşı ile değil mRNA aşısı ile korunmamız gerektiğini ortaya koyuyor. Yarar-zarar istikrarını çok âlâ tartmamız gerekiyor. Aslı astarı olmayan dedikodularla vakit kaybediyoruz. Yan tesir varsa aşı âlâ demektir.
‘Çocuklar aşılanmalı’
Ağustostan itibaren 5-11 yaş çocuklar 1/3 erişkin dozu ile 28 gün ortayla 2 kere mRNA aşısıyla aşılanmalı. Birebir vakit diliminde 12-18 yaş gençler ise erişkin dozuyla yeniden 28 gün ortayla iki defa mRNA aşısıyla aşılanmalıdır. mRNA aşıları 6 ay pandemi bitene kadar aşı takviminde yer almalıdır.”
Hac dönüşü 7 gün karantina
Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Hüseyin Baskın, “Halk sıhhati, toplum sıhhati kavramlarından uzaklaşmış üzereyiz. Vatandaşlarımız bugünden itibaren kapalı alanlarda maske kullanmaya başlamalı. Hac dönüşünde, hacılar en az 7 (yedi) gün karantinada tutulmalı, karantina çıkışına PCR testi ile karar verilmeli” dedi.