Rusya-Ukrayna savaşı, Avrupa ekonomilerini artan güç ve besin fiyatları karşısında sıkıntı durumda bırakırken, Almanya’nın, artık öteki ülkelerden satın aldığından daha fazlasını ihraç edememesi dikkati çekiyor.
Avrupa’nın en büyük iktisadına sahip ülke, yükselen enflasyon ve endüstrisini baskılayan tedarik zinciri kesintileri nedeniyle iki Almanya’nın birleşmesinden bu yana birinci aylık ticaret açığını mayısta verdi.
Almanya Federal İstatistik Ofisi’nin (Destatis) son açıkladığı bilgilere nazaran, Almanya’nın ihracatı, yüzde 0,9 artış beklentisine rağmen Avrupa Birliği’nden (AB) gelen zayıf taleple mayısta yüzde 0,5 düşerek yaklaşık 125 milyar Euro oldu. İthalat ise yüzde 2,7 artarak yaklaşık 126 milyar Euroya yükseldi.
30 yıldır ticaret fazlası veren ülkenin mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış dış ticaret açığı 1,03 milyar Euro oldu. Böylelikle Alman iktisadı 1991 yılından beri birinci sefer dış ticaret açığı verdi. Nisan 2022’de Almanya’nın dış ticaret fazlası 3,1 milyar Euro olarak gerçekleşmişti.
Almanya’nın dış ticaret fazlası Mayıs 2021’de 13,4 milyar Euro olarak kayıtlara geçmişti. Mayıs 2021’e nazaran ihracat yüzde 11,7, ithalat faturası da yüzde 27,8 arttı.
Mayısta yıllık bazda Almanya’da ihracat fiyatları yüzde 15,9, ithalat fiyatları da yüzde 30,6 arttı. İki Almanya’nın birleşmesinden bu yana yaşanan birinci ticaret açığı, fiyat değişimlerini ve ülkenin devam eden ihracat zayıflığını yansıtıyor.
Geçen yıl ihracat fazlası 172,5 milyar Euro
Almanya’nın 2021 ihracatı, üretimde yaşanan ham unsur ıstırabı ve kesintiye uğrayan global tedarik zincirlerine rağmen salgının tesirlerinden kurtularak 1 trilyon 375,6 milyar Euro olarak gerçekleşmişti. Ülkenin ithalatı da 1 trilyon 203,1 milyar Euro olmuştu. Ülkenin dış ticaret fazlası ise yaklaşık 172 milyar Euro düzeyinde gerçekleşerek düşüşünü 5’inci yıla taşımıştı.
Almanya, 2020’de 180 milyar 427 milyon Euro, 2019’da 224 milyar Euro, 2018’de 228 milyar 720 milyon Euro, 2017’de 247 milyar 946 milyon Euro, 2016’da 248 milyar 916 milyon Euro ve 2015’te 244 milyar 310 milyon Euro dış ticaret fazlası verdi.
Öte yandan, Almanya’nın ticaretteki bu baskın gücü öbür ihracata dayalı iktisatların reaksiyonunu çekerken, eski ABD Lideri Donald Trump, ABD iktisadına daima ziyan verdiği gerekçesiyle Almanya’nın ticaret fazlası elde etmesini eleştirerek Alman arabalarına ek gümrük vergisi uygulanması tehdidinde bulunmuştu.
AB Kurulu ve Memleketler arası Para Fonu da (IMF) Almanya’nın ticarette elde ettiği kelam konusu fazlalığı birçok kere eleştirdi. Tenkitlerin odak noktası, “bu fazlalığın dengesizliklere yol açabileceği ve bu nedenle global iktisat için bir tehdit oluşturabileceği” formunda oldu.
Ticaret açığının yüksek güç maliyetleriyle yaz aylarında da devam etmesi bekleniyor
Rusya-Ukrayna savaşı, Avrupa genelinde güç faturalarını üst çekerek enflasyonu artırırken, petrol ve gaz ithalatına bağımlı ülkelerin ticaret istikrarını de etkiliyor.
Artan güç fiyatları, Rusya’ya ihracat kıymetinin azalması ve AB ekonomilerinde Kovid-19 sonrası görülen ekonomik toparlanmadaki yavaşlama, Almanya’nın 30 yıldan sonra dış ticaret açığı vermesindeki büyük etkenler ortasında yer aldı. Almanya’nın, ihracata dayalı iktisadı için gerekli olan orta mallarını tedarik etmekte zorlanması yahut daha yüksek fiyatla tedarik etmesi de kelam konusu ticari açıkta tesirli oldu.
Analistler, eski ABD Lideri Trump tarafından eleştirilen ve Almanlar tarafından gurur duyulan Almanya’nın ticaret fazlasının ortadan kaybolduğunu belirterek, ülkenin güç, besin ve gereç ithalatındaki yüksek fiyatlarının ithalat faturasını artırdığını kaydetti.
Almanya; İtalya, Fransa ve İspanya üzere Avrupa ülkeleriyle bir arada bilhassa Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı savaşın akabinde güç ve besin eserleri için daha fazla ödeme yapmak zorunda kalıyor. Almanya’nın ticaret açığının yüksek güç maliyetleri nedeniyle yaz aylarında da devam etmesi bekleniyor.
Rusya ile doğal gaz krizi derinleşirken, Alman iktisadı resesyon riskiyle karşı karşıya
Kuzeyde Baltık Denizi’nden güneyde Adriyatik kıyılarına kadar olan AB ülkeleri, Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı savaş sonrası yaşanan gaz arz kriziyle başa çıkmak için çeşitli tedbirler alıyor.
Avrupa’da 8 Haziran’da 79,40 Eurodan süreç gören doğal gazın megavat saat fiyatı, 5 Temmuz prestijiyle yüzde 94 artarak 153,50 Euroya yükseldi. Bu sayı, bu yılki 335 Euroluk tepenin altında olmasına rağmen bir yıl evvelki düzeyinin yüzde 350 üzerinde yer alıyor.
Alman iktisadı, Rusya-Ukrayna savaşı ve güç krizinin yanı sıra enflasyon, faiz artışları, salgının iktisat üzerindeki olumsuz tesiri ve arz dar boğazları üzere birçok sıkıntıyla da karşı karşıya bulunuyor.
Alman iktisadı, savaşın tesirlerinin fazla hissedilmemesiyle birinci çeyrekte resesyondan “kıl payı” kurtulurken, yüksek enflasyon, bozulan tedarik zincirleri ve Çin’deki Kovid-19 kısıtlamalarının ikinci çeyrekte ülke iktisadı üzerinde daha fazla baskı oluşturduğu kaydediliyor.
Almanya’da tüketici hassaslığı yüksek enflasyonla son vakitlerde büyük ölçüde kötüleşirken, üçüncü çeyrekte durumun düzelmemesi halinde Alman iktisadının iki çeyrek arka arda küçülerek teknik bir resesyona girebileceği belirtiliyor.
Avrupa Merkez Bankası (ECB), uzun mühlet sonra bu ay ana faiz oranlarını artırmayı planlıyor. Faiz oranlarının yıl sonuna kadar yüzde 1,75’e yükselmesi beklenirken, Avrupa’da faiz oranlarındaki geri dönüş resesyon riskini artırıyor. Bu durum, Avrupa’yı ekonomik bir uçurumdan geri çekmeye çalışan siyaset yapıcılar için daha büyük bir külfet oluşturuyor.
Öte yandan, Euro Bölgesi’nde resesyon tasalarının artması, doğal gaz fiyatlarının yükselmesi ve Rusya-Ukrayna savaşının devam etmesiyle dün Euro dolara karşı 20 yılın en düşük düzeyine gerilemişti.