İsrail’in, Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ı öldüren füzeleri gönderirken ABD Başkanı Joe Biden’a haber vermemesi gündeme oturmuştu. Hücumun gerçekleştiğini öğrendikten sonra ABD Başkanı Biden, saldırı konusunda bilgi sahibi olmadığını duyurmuş ve fakat İsrail ve Hizbullah’ın, Hasan Nasrallah’ın öldüğünü teyit etmesinden sonra bir açıklama yayımlayabilmişti.
İran’ın “Gerçek Vaat 2” operasyonu sonrası İsrail’in birçok yerine füze yağdırması, askeri üslerine ziyan vermesi ve birtakım füzelerin Mossad’ın üssüne isabet etmesi, Netanyahu’yu ve sağcı kabinesini sıkıntıdan çıkardı. İran’ın nükleer tesislerini ve akaryakıt üretim alanlarını yerle bir edeceğini söyleyen İsrailli bakanları Biden, uzun bir müddet yalnızca basın açıklamalarıyla uyarabildi. Zira İsrail hükümeti, Biden’la düne kadar konuşmamayı seçti.
Biden ve Netanyahu, dün İsrail’in İran’a olan gelecek saldırısını konuşmak üzere telefon görüşmesi gerçekleştirdi. “Çok verimli” geçtiği bilgisi dışında iki önderin ne konuştuğu hakkında ayrıntı verilmedi. Bölgenin bahtının tartışıldığı telefon konuşması, yalnızca 30 dakika sürdü. Konuşmadan bir gün sonra, İsrail Lübnan’a bomba yağdırmaya devam etti.
ABD, İSRAİL’E KELAM GEÇİREMİYOR
Tayvan ve Ukrayna’ya milyarlarca dolar askeri yardım göndermeye devam eden ABD, bir çok analiste nazaran bölgesel bir savaş istemiyor. Biden, İsrail’i tekraren ‘orantılı’ karşılık vermesi gerektiği konusunda uyarmış, karşılığında ise İsrail’in kanlı operasyonlarını haberlerden öğrenmişti.
Gazeteci Bob Woodward’ın kitabı Savaş’ta iddia ettiği üzere, Netanyahu ile Biden’ın ortası İsrail’in Gazze’deki operasyonlarını genişletmesinden beri düzgün değil. O denli ki Biden, teze nazaran Netanyahu’ya ağıza alınmayacak şeyler söylemiş, ve İsrail Başbakanı’nın ‘tam bir yalancı’ olduğunu söylemişti.
Bölge, ince bir ipliğe bağlı duruyor. Şayet İran, Yemen, Hamas, Hizbullah ve Lübnan; ABD müttefiki İsrail’i bir tehdit olarak görür ve bir kara savaşında İsrail’e karşı büyük çaplı bir operasyon başlatırsa, ABD ordusu İsrail’in yanında savaşa girmek zorunda kalacaktır. İsrail’in sahip olduğu tez edilen nükleer füzeler de bu savaşta kullanılırsa, savaş büsbütün denetimden çıkacaktır.
Fakat, Orta Doğudaki savaş dünyadaki tek kırılma noktası değil. Yalnızca birincisi olabilir. Şayet Orta Doğu savaşırsa, Dünya’ya ne olacak?
3. DÜNYA SAVAŞININ AYAK SESLERİ
Ukrayna ve Rusya, neredeyse 3 yıldır savaşmaya devam ediyor. Rusya’nın başlattığı ‘özel kara harekatı’ sonucu iki taraftan toplamda 1 milyondan fazla insan öldü. Ukrayna, Avrupalı ülkelerden ve ABD’den aldığı tüm takviyeye karşın Rus güçlerini hudutta tutmakta zorlanırken, Rusya gelecek yıl asker alımlarını arttırarak ordu işçi mevcudunu 1.5 milyona çıkarmak istediğini açıkladı.
Diğer yandan dünyanın en büyük çip üreticisi Tayvan, anakara Çin hükümetine bağlı olduğu reddediyor. ABD’nin teknoloji pazarının vazgeçilmezi olan ada ülkenin çip fabrikaları, ABD için değerli stratejik paha taşıyor. Çin hükümet sözcüsü ise dün, “ilk çağlardan beri Çin toprağı” olduğunu söylediği Tayvan ile tek bir ülke olmalarını “hiçbir gücün durduramayacağını” vurguladı
ABD ordusunun Orta Doğuda büyük çaplı bir savaşa girmesi, tıpkı anda tüm dünyada misyon alan ordusunun Tayvan üzere ülkelerden çekilmesine ve tertipli olarak Ukrayna’ya yaptığı yardımları kesmesine neden olacaktır. Şayet ABD bir bölgede topyekün savaşa girerse, öbür bölgelerin düşmesi mümkün. Bu da, ABD’nin müttefiklerini misyona çağırması ve münasebetiyle “Küresel Güney” ile “Küresel Batı” ortasında kaçınılmaz bir çarpışmayı getirebilir.
RUSYA VE ÇİN, HAMAS VE HİZBULLAHI MI DESTEKLİYOR?
Çin Halk Cumhuriyeti, 23 Temmuz günü Hamas, El Fetih ve Filistin Halkının Kurtuluş Ordusu da dahil olmak üzere 14 Filistin’li örgütü başşehir Pekin’de konuk etmişi ve burada, Filistin’li örgütlerin birlikte imzaladığı Pekin Deklarasyonu’na arabulucu olmuştu. Pekin Deklarasyonu, 14 örgütün Filistin’i birlikte, özerk bir devlet olarak yürütmesini ve mümkün bir Filistin devletinin hudutlarını kağıda döküyor.
Geçen Salı günü ise, Beijing’de buluşan Fetih ve Hamas temsilcileri ortalarındaki uyuşmazlıkları bitireceklerine ve Gazze hükümetini birlikte yöneteceklerine dair bir muahedeyi, Çin arabuluculuğunda imzaladı.
Çin, Orta Doğu’da bir arabulucu olarak misyon yapmayı tercih ediyor ve ABD ve İsrail’in masaya oturmayı reddetiği Hamas ve Hizbullah üzere örgütlerle etkileşime geçerek onların da global siyasi sahnede yer almasını sağlıyor. Her ne kadar bu ataklar siyasi olsa da, İsrail’in “yok edilmesi ve unutulmasını” istediği örgütlere büyük meşruiyet kazandırıyor.
Diğer yandan Rusya, İsrail’e karşı siyasi olarak çok daha dikkatli yaklaşıyor. Rusya, 7 Ekim taarruzlarını lanetledi ve Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov ‘Gazze’nin ilhakını, Ukrayna’nın ilhakına’ benzetti. Ancak bu siyasi ataklar, bölgeden gelen haberlerle çelişmekte.
Reuters’ın haberine nazaran Rusya, Çin’de askeri İHA’lar üretiyor ve bu İHA’ları üçüncü şahıslar yoluyla Hizbullah, Taliban, Hamas üzere örgütlere satıyor. Bu İHA’lar, örgütlerin bir çok operasyonunda kıymetli rol oynuyor. Çin, bu tez reddetmiş, Rusya da yorum yapmamayı seçmişti.
Diğer yandan İsrail devlet haber ajansı KAN Perşembe günü, Rusya’nın Hizbullah militanlarına eğitim verdiğini ve İHA sağladığını argüman etti.
Rusya’nın ve Çin’in atılımları, ABD ve İsrail’in bölgedeki gücünü zayıflatıyor ve bilhassa İsrail’i daha da kışkırtıyor.